گزارش بازدید گروهی از پروژه ایوان انتظار در میدان ولیعصر تهران

بازدید از میدان ولیعصر  در تاریخ ۵ خرداد ۱۳۹۶ با حضور حدودا ۳۰ نفر از دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته معماری منظر، شهرسازی و معماری و به سرپرستی دکتر محمدرضا مهربانی گلزار به جهت بررسی و نقد میدان برگزار شد.
در ابتدای برنامه توضیحاتی در مورد تاریخچه میدان و روند ساخت پروژه ارائه شد که به اختصار در ادامه آمده است:
میدان ولی‌عصر (عج) که پیش از انقلاب اسلامی توسط حکومت پهلوی با عنوان میدان ولیعهد نامگذاری شده بود، یکی از میدان‌های اصلی شهر تهران است. این میدان در نقطه برخورد خیابان ولی‌عصر، بلوار کریمخان زند و بلوار کشاورز قرار گرفته‌است. در سال ۱۳۸۵ شهرداری تهران تصمیم گرفت که ۳۰ میدان از میدان های ششهر تهران را به پلازای شهری تبدیل کندکه میدان ولیعصر یکی از آنها بود.
این پروژه در سال ۱۳۸۸ کلید خورده و قرار بوده ظرف مدت ۳۲ ماه اجرا شود. از ابتدا نیز ماهیت آن ایجاد یک ورودی برای ایستگاه مترو واقع در این میدان بوده است. با این حال رفته رفته این پروژه تغییر ماهیت داده و شهرداری تهران از ایجاد یک بنای ورودی ایستگاه در مرکز میدان ولی‌عصر(عج) صرف‌نظر کرد و تصمیم گرفت مرکز میدان را به پلازا تبدیل کند با این هدف که میادین تاریخی می‌توانند به عنوان مقصد تعریف شوند و تردد عابران پیاده بر خودروها غلبه داشته باشد. در میدان، حرکت سواره توزیع شده و به زیر منتقل شود و حمل و نقل عمومی نیز تقویت شود تا شهروندان و عابران در بخش بالایی و در واقع در سطح میدان به راحتی و با آرامش تردد داشته باشند.
در ماه های آخر سال ۱۳۹۵ این پروژه تحت عنوان ایوان انتظار  به بهره برداری رسیدکه شامل هفت طبقه است اما در واقع اولین طبقه آن تراز صفر خیابان است که در چهار سوی میدان دسترسی‌های ورودی به پلازا در این تراز تعریف شده است و در عمل ۶ طبقه در فضاهای زیرسطحی ساخته شده است. طبقه زیرسطحی تعریف شده که تنها طبقات منفی یک و منفی دو آن برای عموم شهروندان قابل استفاده بوده و از طبقه منفی سه تا منفی شش در اختیار شرکت بهره‌برداری مترو قرار دارد و مسافران مترو در آن تردد می‌کنند. طبقه منفی دو نیز در حقیقت سالن فروش بلیت مترو است که غرفه‌هایی به منظور فعالیت‌های محدود تجاری دور تا دور آن پیش‌بینی شده است که در حال حاضر فضاهای تجاری اجرا نشده اند.
در ادامه دکتر مهربانی گلزار در باره پروژه میدان ولیعصر توضیحاتی دادند که به شرح زیر است:
فرض کنید من دوستی داشته ام که هر روز او را می دیده ام و از کنارش گذر می کردم . دوست من بر اثر حادثه ای به کما می رود و به مدت ده سال نمیتوانم او را ببینم. پس از ده سال که به هوش می آید من با چهره ی جدیدی از او مواجه می شوم که جراحی پلاستیک کرده و هیچ شباهتی به گذشته خود ندارد. دوستی که در گذشته با او و با چهره قبلی اش خاطره بسیار داشته ام اما حالا پس از ده سال که ارتباطی با او نداشته ام چهره اش به کلی تغییر کرده است. وضعیت میدان ولیعصر هم همین است.  این میدان در گذشته محل وقوع خاطرات بسیاری برای مردم تهران و همچنین مسافرانی که به این شهر می آمده اند بوده ، مکانی که بسیاری از افراد هر روز از کنار آن گذر می کردند و هویتی خاص پیدا کرده بود. در سال ۱۳۸۶ دور این میدان را بستند و مردم دیگر نمیتوانستند آن را ببینند تا به امروز که با چهره ای کاملا جدید از میدان برخورد کرده اند.
پس از توضیحات ایشان دانشجویان از قسمتهای مختلف پروژه که قابل دسترس بود بازدید کرده و در نهایت به نقد و بررسی پروژه پرداختند. از جمله نقدهای مثبتی که انجام شد می توان به برتری این پروژه نسبت به چهار راه ولیعصر به جهت دید به اسمان و مسیریابی سریع آن اشاره کرد اما بیشتر نقدهای وارد شده منفی بود که نمونه هایی از آنها به شرح زیر است:
عدم سنخیت میدان با چهره قبلی و از بین رفتن خاطرات افراد از این میدان،  عدم براورده کردن انتظار کاربر از نام میدان (ایوان انتظار) نسبت به چیزی که دیده می شود، مبلمان طراحی نشده و نامناسب و ایجاد نکردن حس تجمع درفضا ، استفاده از متریال های مختلف ، عدم وجود گیاه و آب در فضا علی رغم نسبت دادن نام گودال باغچه به فضا و…
نقدهای افراد حاضر در بازدید به تدریج در کانال تلگرامی انجمن علمی منتشر خواهد شد.